Καρλ Βάλεντιν : Το χιούμορ της κρεμάλας...!

• "Τσαπατσουλιές"

(ΤΟΠΟΣ και ΧΡΟΝΟΣ: Η αυλή μιας φυλακής στο Μόναχο του 1700)

ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ (Στο βοηθό του δήμιου): Φέρε τον κατάδικο!

(Ο βοηθός φέρνει τον κατάδικο και τον βάζει να γονατίσει μπροστά στο κούτσουρο.  Ο κατάδικος γονατίζει, τα χέρια του είναι δεμένα στην πλάτη)

ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ (διαβάζει την καταδικαστική απόφαση) : Γνωστοποιώ εις τον πτωχόν αμαρτωλόν ότι ο πρίγκηψ ευπειθέστατα απέρριψε την αίτησιν χάριτος και ως εκ τούτου η ποινή του θανάτου πρέπει να εκτελεσθεί αμέσως. Νέπομουκ Χάχινγκερ, ετών 33, υπηρέτης ενταύθα, καταδικασθείς εις θάνατον, δια ληστείας και άλλα εγκλήματα αποστέλλεται σήμερον δια του πελέκεως εις τον άλλον κόσμον. Το δικαστήριον ερωτά τον κατάδικον εάν έχει καμμίαν άλλην επιθυμίαν. Η τελευταία του επιθυμία θα εκπληρωθεί. Βεβαίως!

ΚΑΤΑΔΙΚΟΣ : Η τελευταία μου επιθυμία είναι να μη μου δέσουν τα μάτια, γιατί θέλω να παρακολουθήσω τον αποκεφαλισμό μου.

ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ : Έλα τώρα, δυστυχώς δε μπορώ να εκπληρώσω την αλλόκοτη αυτήν επιθυμία.

ΚΑΤΑΔΙΚΟΣ: Σας παρακαλώ! Τώρα δα είπατε μπροστά σε δυο μάρτυρες, ότι θα εκπληρώσετε την τελευταία μου επιθυμία και τελευταία μου επιθυμία είναι να δω το χάρο κατάματα. Εγώ δεν είμαι δειλός. Εξάλλου πάντα ονειρευόμουν να παρακολουθήσω μια εκτέλεση. Και τώρα μου δίνεται μια θαυμάσια ευκαιρία.  

ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ : Δεν είναι καθόλου ευχάριστο αυτό που ζητάς. Είναι τόσο φριχτό, που δεν θα το ξεχάσεις σ' όλη σου τη ζωή.

ΚΑΤΑΔΙΚΟΣ : Ε, δεν πρόκειται να ζήσω και πολύ μετά την εκτέλεση. Ή μήπως εννοείτε την αιώνια ζωή;

ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ : Μη μου βάζεις ερωτήματα που δεν μπορώ ν' απαντήσω. Οπωσδήποτε, δεν μπορώ να επιτρέψω να είσαι ταυτόχρονα και κατάδικος και θεατής. (Στο βοηθό) Δέστε του τα μάτια!

ΒΟΗΘΟΣ (Του τα δένει) : Διαταγή εξετελέσθη!

ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ (Στο δήμιο που στέκει με σταυρωμένα χέρια κ' υψωμένο το κεφάλι, ακίνητος, δίπλα στο κούτσουρο) : Και όταν ηχήσει η καμπάνα των αμαρτωλών και σπάσω το ραβδί μου, τότε ύψωσε τον πέλεκυ και καθήλωσε την εκτέλεσή σου - 

ε, συγγνώμη - και εκτέλεσε το καθήκον σου θέλω να πω.

(ο κατάδικος γελάει δυνατά γιατί ο εισαγγελέας μπέρδεψε τα λόγια του). Είναι ασέβεια αυτό που κάνεις να γελάς μπροστά στο χάρο.

ΚΑΤΑΔΙΚΟΣ : Μα, αξιότιμο δικαστήριο, η παροιμία λέει: όποιος γελάει τελευταίος, γελάει καλύτερα.

ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ : Σε λίγο θα πάψεις να γελάς. (Στο δήμιο) Τι συμβαίνει; Μπρος, κόψε το κεφάλι αυτού του αυθάδη!

ΔΗΜΙΟΣ : Ο βοηθός μου δεν ήρθε ακόμα. Του είπα να φέρει το τσεκούρι κι ακόμα να φανεί. (Ο βοηθός έρχεται τρεχάτος και ταραγμένος, κάτι ψιθυρίζει στο αυτί του δήμιου και ξαναφεύγει).

ΔΗΜΙΟΣ : Μα αυτό είναι τσαπατουλιά.

ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Τι συμβαίνει;

ΔΗΜΙΟΣ: Ο βοηθός μου δεν βρίσκει το τσεκούρι!     

ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ : Πω, πω, πω, απίστευτο! Μα αυτή είναι μεγάλη τσαπατουλιά!

ΔΗΜΙΟΣ : Μετά την τελευταία εκτέλεση, πριν από δύο χρόνια, τό 'χα βάλει στην αποθήκη, και τώρα δεν βρίσκεται πια εκεί.

ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ : Μα εγώ ξέρω πως υπάρχουν δυο τσεκούρια.

ΔΗΜΙΟΣ: Δύο έχουμε, αλλά το άλλο είναι πια άχρηστο. Έχει σκουριάσει τελείως. Τι θέλετε να πάθει ο κατάδικος καμιά μόλυνση μετά την εκτέλεσή του; Όχι, δεν μπορούμε να το διακινδυνεύσουμε.

ΚΑΤΑΔΙΚΟΣ : Πόσην ώρα θα περιμένω έτσι διπλωμένος; Μου πόνεσαν τα γόνατα.

ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ : Καλά, καλά, σήκω όρθιος, ώσπου να βρούμε το τσεκούρι. ( Ο βοηθός του βγάζει το πανί από τα μάτια, του λύνει τα χέρια και του δίνει μια καρέκλα).

ΚΑΤΑΔΙΚΟΣ : Ουφ, ξαλάφρωσα! (Κάθεται)

ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Αληθινά, βρισκόμαστε σε πολύ δύσκολη θέση. Μας συγχωρείτε, ειδικά σε σας, δεν έπρεπε να συμβεί αυτό.

ΚΑΤΑΔΙΚΟΣ: Τι να γίνει έτσι ήταν γραφτό.

ΒΟΗΘΟΣ: Έψαξα παντού δεν το βρίσκω πουθενά.

ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ : (Στον κατάδικο) Τέτοια τσαπατσουλιά, τι να σας πω! Δεν επιτρέπεται να συμβεί κάτι τέτοιο.

ΚΑΤΑΔΙΚΟΣ: Αυτό δεν είναι το χειρότερο. Σκεφθείτε αν δεν είχα φέρει το κεφάλι μου, τι θα γινόταν.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ : Δεν καταλαβαίνω, πού βρίσκετε την όρεξη για καλαμπούρια, όταν η κατάσταση είναι τόσο τραγική.
ΚΑΤΑΔΙΚΟΣ : Μα κύριε εισαγγελέα, αυτό είναι που λένε χιούμορ της κρεμάλας!
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ : Χιούμορ της κρεμάλας;! Αχ, τώρα μου δώσατε μια καλή ιδέα! Δε μπορούμε να σας αποκεφαλίσουμε, γιατί μας λείπει το τσεκούρι, μπορούμε όμως να σας κρεμάσουμε.
ΚΑΤΑΔΙΚΟΣ: Αποκλείεται! Στην καταδικαστική απόφαση το γράφει πεντακάθαρα: αποκεφαλισμός! Επιμένω να με αποκεφαλίσετε αμέσως! Τώρα πια ήρθα ως εδώ, αποχαιρέτησα και τους δικούς μου, μπρος λοιπόν, να πέσει το κεφάλι! Τι χαζεύετε τόση ώρα!
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Πώς μπορεί ένας άνθρωπος να είναι τόσο πεισματάρης;
ΚΑΤΑΔΙΚΟΣ: Όταν εσείς είσαστε τόσο τσαπατσούληδες και δε βρίσκετε το τσεκούρι σας, που 'ναι και το σπουδαιότερο σε μια εκτέλεση, τότε κι εγώ μπορώ να είμαι πεισματάρης.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ : Υπάρχει όμως μια λύση. Μπορούμε ν΄αναβάλουμε την εκτέλεση οχτώ μέρες. Δε μπορεί, σε οχτώ μέρες θα βρεθεί το τσεκούρι, με τη βοήθεια του Θεού.
ΚΑΤΑΔΙΚΟΣ : Ακούστε, κύριε εισαγγελέα, τι νόημα έχει ν' αναβάλετε την εκτέλεσή μου; Αν δεν μ' αποκεφαλίσετε καθόλου, και μου χαρίσετε τη ζωή, σας υπόσχομαι να μην κάνω κουβέντα σε κανένα γι' αυτήν την τσαπατσουλιά σας.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ : Καλά, λοιπόν! Μπρος, δίνε του αμέσως! Και, προσοχή: τσιμουδιά!...


Από τους "ΔΙΑΛΟΓΟΥΣ ΚΑΙ ΣΚΗΝΕΣ" του Καρλ Βάλεντιν (μετφ. Πέτρου Μάρκαρη)

• Λίγα λόγια για τον Καρλ Βάλεντιν

   Ο Καρλ Βάλεντιν ήταν γερμανός κωμικός ηθοποιός, συγγραφέας και μουσικός, που έζησε και "έδρασε" στη Βαυαρία από το 1882 μέχρι το 1948. 'Επαιζε κυρίως σε καμπαρέ και μπυραρίες δικές του κωμικές σκηνές και διαλόγους - έγραψε γύρω στα 500 σκετς - που παρουσίαζε μαζί με τη μόνιμη παρτεναίρ του Λιζλ Κάρλσταντ. Έπαιξε σε πολλές ταινίες του βωβού και του ομιλούντος κινηματογράφου με μεγάλη επιτυχία - πολλοί τον θεωρούσαν "Τσάρλι Τσάπλιν" της Γερμανίας. Η ταινία του "Τα μυστήρια του Κουρείου" θεωρείται μία από τις πιο σπουδαίες ταινίες του γερμανικού κινηματογράφου. 

   Στα σύντομα σκετς του, ο Βάλεντιν, παρουσίαζε επίμονους εργαζόμενους, μουσικούς ορχήστρας ή φωτογράφους που μισούσαν το αφεντικό τους και αποκάλυπταν τη γελοιότητά του. Η τέχνη του ήταν επικεντρωμένη κυρίως γύρω από τη γλωσσική επιδεξιότητα και την ανταλλαγή ευφυολογημάτων. Ο Βάλεντιν ήταν ένας αναρχικός της γλώσσας. Η κωμωδία του άρχιζε συχνά με απλές λεκτικές παρανοήσεις στις οποίες επέμενε καθώς το σκετς εξελισσόταν. Οι κριτικοί τον εγκωμίασαν σαν κάποιον που σχίζει τη λέξη για να εκμαιεύσει και να αναλύσει την πρωταρχική έννοιά της.

O Μπρεχτ, που παρακολουθούσε τακτικά τις παραστάσεις του Βάλεντιν και τον παρομοίαζε με τον Τσάπλιν, δέχεται πως έμαθε πολλά από τον κλόουν Βάλεντιν, - είχε μάλιστα παίξει μαζί του σε βαριετέ του Μονάχου.
   Με τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, ο Βάλεντιν εγκαταλείφθηκε από το κοινό του καθώς οι Ναζί μποϋκοτάρισαν τις παραστάσεις του θεωρώντας τις ως "θέατρο της ένδειας*". Κι έτσι ο ίδιος ο Καρλ Βάλεντιν πέθανε σε μεγάλη ένδεια από πνευμονία το 1948.


*ένδεια= φτώχεια.